Marta Romankiv & Łukasz Surowiec
Kuratorka: Aleksandra Grzonkowska
Otwarcie: 9 września (środa) 2020 o godz. 19:30
Wystawa trwa do 3 października 2020 r.
Norymberga to miasto – pomnik społecznego i ekonomicznego rozwoju, upadków, zawirowań historycznych i odnowy w zmieniających się realiach. Od XIII wieku Norymberga, miasto wyrosłe na przecięciu szlaków handlowych i pielgrzymkowych na drodze z Rzymu do północnej Europy, budowała swoją potęgę jako ważny ośrodek kupiecki i kulturalny. Żyli i tworzyli tu artyści, których nazwiska wpisały się do kanonu historii sztuki i kultury, a miasto zyskało miano perły niemieckiego renesansu. Zawiła historia Norymbergi to także spektakularne bankructwo na początku XIX wieku, po którym utraciła ona status wolnego miasta i stała się częścią Królestwa Bawarii, odradzając się wkrótce jako metropolia przemysłowa. Kolejne załamanie gospodarki po I wojnie światowej i wielki kryzys monopoli niemieckich doprowadził do powstania ruchów narodowo-socjalistycznych i umożliwił dojście Hitlera do władzy. Norymberga stała światkiem parteitagów NSDAP, miejscem uchwalenia ustaw antysemickich, a tkanka miejska została poddana eksperymentom urbanistycznym i architektonicznym, mającym na celu stworzenie „miasta idealnego”. Ostatnim akordem nazistowskiej historii miasta były alianckie naloty dywanowe, które zniszczyły niemal 90% jego zabudowy. Istotnym wkładem Norymbergi w historię budowania nowego ładu na świecie były obrady Międzynarodowego Trybunału Wojskowego i tzw. procesy norymberskie.
Okres powojenny to czas ustanowienia Norymbergi jako wzorcowego ośrodka przemysłowo – handlowego. To tutaj założono wielkie zakłady produkcyjne, takie jak Grundig, Siemens, AEG czy wysyłkową firmę Quelle, zatrudniające tysiące niemieckich pracowników. Dziś Norymberga, podobnie jak reszta Niemiec, kształtuje swój rynek pracy w oparciu o imigrantów z UE, a od marca 2020 roku także pracowników wykwalifikowanych z krajów spoza Unii Europejskiej. Dzięki temu korzystnie zmienia się sytuacja demograficzna kraju i rośnie zatrudnienie, mimo iż wciąż nie zapełniona zostaje luka w niemieckim rynku pracy. Choć od lat polityka imigracyjna Niemiec staje się coraz bardziej elastyczna, jednak zauważalny jest wzrost niepokojów społecznych wśród imigrantów zamieszkujących centra wielkich niemieckich miast oraz coraz większą aktywność ruchów antyimigranckich. Równocześnie w Norymberdze toczy się dyskusja na temat zachowania oraz rekonstrukcji obiektów architektonicznych epoki nazistowskiej, będących świadkami ksenofobicznej i rasistowskiej polityki III Rzeszy.
Wystawa „Show me your hands” to pierwsza wspólna prezentacja prac artystycznych Marty Romankiv i Łukasza Surowca. Ekspozycja zestawia najnowsze realizacje krakowskich artystów, powstałe w ramach pobytu rezydencyjnego, z ich wcześniejszymi realizacjami. Tytuł wystawy „Show me your hands” jest zaczerpnięty z jednej z prac Marty Romankiv realizowanych w ramach rezydencji, w którym artystka zaprosiła norymberskich robotników do skanowania dłoni. Ten niewinny akt ujawniający opresyjność systemu staje się wspólny dla praktyk obojga artystów. W swoich pracach prezentowanych na wystawie artyści odnoszą się zarówno do trudnej wspólnej historii ukraińsko-polsko-niemieckiej, problematyki identyfikacji narodowościowej, aktywnego zaangażowania w życiu społecznym i politycznym oraz zwracają uwagę na złożoność relacji i widzialność/niewidzialność aktu pracy oraz formy jego obecności w powszechnej świadomości. Romankiv w swoich rezydencyjnych pracach skupia się na ukazaniu relacji społeczno – ekonomicznych w skali lokalnej i globalnej, zwracając uwagę na „niewidzialnych”pracowników, jak i problematyce narodowościowej. Natomiast Łukasz Surowiec podejmuje temat faszyzmu jako wypartego we własnym kraju. Poprzez ukazanie niewygodnej przeszłości Polski, jak i przy użyciu trudnej, ale przepracowanej historii Norymbergi, stara się przenieść na polski grunt idee transparentności i świadomości historycznej.CasusNorymbergi, z którego korzystali artyści daje możliwość badania zależności procesów ekonomicznych i historycznych, pozwala prześledzić wpływ sytuacji gospodarczej i politycznej na nastroje społeczne czy kulturę. Artyści w swoich pracach uwypuklają kwestie tożsamości narodowej w konfrontacji z wciąż aktywnymi nastrojami faszystowskimi i ksenofobicznymi oraz poszukują odpowiedzi na pytanie o możliwość stworzenia idei wspólnoty ponadnarodowej.
Wystawa „Show me your hands” jest premierową prezentacją twórczości krakowskich artystów Marty Romankiv i Łukasza Surowca w Norymberdze.
10 września, godz. 19:30
Artist Talk
„Figury niemożliwe” to tytuł spotkania z artystami Martą Romankiv i Łukaszem Surowcem, które odbędzie się w Domu Krakowskim w Norymberdze. W trakcie wydarzenia zaprezentujemy najnowsze prace Romankiv i Surowca, a rozmowę w języku angielskim poprowadzi Aleksandra Grzonkowska.
Marta Romankiv, „Immigrant, take a vote”, 2020, 16’57”, film z angielskimi napisami
Łukasz Surowiec, „Sen Jakuba”, 2020, 28’58”, film z niemieckimi napisami (pokaz premierowy)
***
Organizator: Fundacja Kultury Wizualnej CHMURA & Galeria KREIS
Partnerzy: Art Agenda Nova, Fundacja Wschód Sztuki, Dom Krakowski w Norymberdze, Amt für Internationale Beziehungen
Dofinansowano ze środków Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej & Instytut Adama Mickiewicza
Podziękowania: Małgorzata Gmiter, Kamilla Kosmowska, Thomas May, Sylvie Preusser, Katarzyna Prusik-Lutz, Anna Ratajczak – Krajka, Pirko Julia Schröder, Florian Tuercke, Katharina Uziel.
***
Wystawę w galerii KREIS poprzedził trzytygodniowy pobyt rezydencyjny, który jest drugą częścią projektu pt. „KRK-NUE”, czyli wymiany rezydencyjnej pomiędzy Norymbergą a Krakowem. W ramach tego programu artyści z Polski i Niemiec mają możliwość szukania inspiracji i zaprezentowania zrealizowanych projektów w zaprzyjaźnionych galeriach. Projekt realizowany jest dzięki współpracy Fundacji Kultury Wizualnej CHMURA, norymberskiej galerii KREIS oraz fundacji Wschód Sztuki. Pierwsza część projektu „KRK – NUE” odbyła się w 2019. W krakowskiej galerii Art Agenda Nova otwarto wystawę niemieckiego artysty Floriana Tuercke „more than the sum of its parts” (13.09 – 7.10 2019), której kuratorką była Aleksandra Grzonkowska.
***
Marta Romankiv (ur. 1995, Lwów). Artystka interdyscyplinarna, autorka instalacji, prac wideo oraz sytuacji społecznych. Ukończyła kierunek ceramiki artystycznej w Lwowskim Państwowym Instytucie Sztuki Dekoracyjnej i Stosowanej. Tytuł licencjata zdobyła na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, na kierunku Sztuka i Media. Studia magisterskie ukończyła na Akademii Sztuki w Szczecinie. Romankiv interesuje się różnego rodzaju mniejszościami, a zwłaszcza tematyką narodowości, obywatelstwa oraz związanymi z tym nierównościami społecznymi, problemami tożsamościowymi, jak i prawnymi. Traktując język sztuki jako narzędzie do przekraczania granic, Romankiv dąży do wyjścia poza tradycyjną rolę artysty. Artystka mieszka i pracuje w Polsce.
Łukasz Surowiec (ur. 1985, Rzeszów). Artysta interdyscyplinarny, rzeźbiarz, performer, twórca filmów wideo, autor akcji społecznych. Ukończył Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu oraz Universität der Künste w Berlinie. W swoich obiektach i interwencjach artystycznych Surowiec wnika i bada aktualne stosunki społeczne, podejmuje również zagadnienia historyczne i polityczne. Jego twórczość przyjmuje formę metody umożliwiającej poznanie publicznej rzeczywistości, ze zwróceniem uwagi na jednostki marginalizowane. W swojej działalności artystycznej podejmuje on aktualne kwestie społeczne, wychodząc także poza mury oficjalnych instytucji sztuki. Artysta mieszka i pracuje w Polsce.
